Απόψεις της ΝΕΚΙΑ για το Γενικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού & Αειφόρου Ανάπτυξης

Η ΝΕΚΙΑ, συζητώντας με πολλούς συναδέλφους και ακούγοντας τις απόψεις ανθρώπων από πολλούς και διαφορετικούς χώρους, θα συμφωνήσει με την κοινή διαπίστωση, ότι το Πλαίσιο διέπεται από την έλλειψη οράματος... Ενός οράματος, που να εμπνεύσει τους φορείς και τους πολίτες που θα κληθούν να το συμμεριστούν. Ενός οράματος, που θα αποτελεί για όλους έναν κοινό στόχο και θα υπηρετεί το πώς θα θέλαμε να είναι η χώρα μας και το περιβάλλον που θα ζήσουν τα παιδιά μας, σε λίγα χρόνια.

• Ως προς «τη διατήρηση και ανάδειξη της ποικιλομορφίας της υπαίθρου, καθώς και τη διατήρηση, ανάδειξη και προστασία της εθνικής πολιτιστικής κληρονομιάς», θα πρέπει με τρόπο σαφή να διευκρινισθεί το πώς θα διασφαλιστεί η εφαρμογή στην πράξη, καθώς η σύγκρουση με τα οικονομικά συμφέροντα σε έναν τόπο δεν εξαλείφεται μόνο με την «καλή πρόθεση», αλλά απαιτεί, αν μη τι άλλο, ισχυρή πολιτική βούληση, που μέχρι σήμερα δεν έχει επιδειχθεί στην εφαρμογή άλλων θεσμικών πλαισίων ή νόμων σε ανάλογες περιπτώσεις. Δεν απαιτείται, για παράδειγμα, ένα ειδικό πλαίσιο ή ειδικά μέτρα για να μην μετατρέπονται αρχαιολογικοί χώροι και μνημεία σε σκουπιδότοπους ή για να υπάρχει επαρκής φύλαξη αυτών και ανάδειξή τους που να επιτρέπει σε μια τοπική κοινωνία να τα αγκαλιάσει και σε έναν επισκέπτη να τα προσεγγίσει.
• Για την «θωράκιση», επομένως, της φυσικής και πολιτιστικής μας κληρονομιάς, δεν είναι πάντα απαραίτητη η «προώθηση των αναγκαίων επενδύσεων για την προστασία και ανάδειξη της», όπως εντέχνως αναφέρεται στο Πλαίσιο, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις θα αρκούσε λίγο περισσότερο ενδιαφέρον από την πολιτεία και σωστή ιεράρχηση και αξιολόγηση των αναγκών ενός αρχαιολογικού χώρου η μνημείου που μαραζώνει αναξιοποίητο, παραδομένο στη φθορά του χρόνου και των καιρικών συνθηκών.
• Όμως, παρόλο που κάτι τέτοιο θα ήταν αυτονόητο για μια χώρα που σέβεται την πολιτιστική της κληρονομιά, είναι πάρα πολλά τα παραδείγματα γύρω μας που μας πείθουν για το αντίθετο. Καμία ενημέρωση και εκπαίδευση του πολίτη δεν θα είναι αρκετή, αν δεν σταματήσει να βλέπει στη γειτονιά του, στο χωριό του, στην πόλη του ή στις πόλεις που επισκέπτεται, περιφραγμένα οικόπεδα με αρχαιότητες που καλύπτονται από χόρτα, σκουπίδια, αδιαφορία και εγκατάλειψη.
• Σκοπός είναι, πέρα από την όψιμη αυτή πρώτη προσπάθεια χωροταξικής οργάνωσης της χώρας, να λειτουργήσει επιτέλους η πολιτεία εντός του ρόλου της και να μην οδηγηθούμε για μια ακόμη φορά σε πρόχειρες λύσεις και σε «εκπτώσεις» που θα υπηρετούν μόνο κάποια επιφανειακά χαρακτηριστικά ή τοπικά συμφέροντα. Για το σκοπό αυτό και για τη διασφάλιση της εφαρμογής της θεωρίας στην πράξη, θεωρούμε απαραίτητη τη σύσταση ενός ανεξάρτητου διεπιστημονικού εποπτικού οργάνου ή φορέα, που θα εργαστεί για την επίτευξη ενός κοινού εθνικού στόχου, μακριά από την κακή νοοτροπία του παρελθόντος.

Πιστεύουμε απόλυτα, πως μόνο εμπνευσμένες και θετικές δράσεις είναι δυνατό να εμπνεύσουν ΚΑΙ τους πολίτες και να βρουν συμπαραστάτες και συνοδοιπόρους στην υλοποίησή τους.